Yüksek Öğretim Kurumu'nun önemli yönetmeliklerinden birisi olan Lisansüstü Eğitimi ve Öğretim Yönetmeliği'ne (Resmi Gazete Tarihi: 01.07.1996 Resmi Gazete Sayısı: 22683) göre öğrenci kabulüne dair Madde 2'nin d bendinde TUS sınav notunun ALES puanı yerine kullanılabileceği belirtilmektedir.
İlgili benddeki madde aynen şu şekildedir:
"Temel Tıp Bilimlerinde doktora programlarına başvurabilmek için Tıp Fakültesi mezunlarının lisans diplomasına ve 50 puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek Temel Tıp Puanına veya ALES'in Sayısal kısmından 55 standart puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek ALES standart puanına sahip olmaları; Tıp Fakültesi mezunu olmayanların ise yüksek lisans diplomasına (Diş Hekimliği ve Veteriner Fakülteleri mezunlarının lisans derecesine) sahip olmaları, ALES'in Sayısal kısmından 55 standart puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek ALES standart puanına sahip olmaları gerekir. Temel Tıp Puanı, Tıpta Uzmanlık Sınavında (TUS) Temel Tıp Bilimleri Testi-1 bölümünden elde edilen standart puanın 0,7; Klinik Tıp Bilimleri Testinden elde edilen standart puanın 0,3 ile çarpılarak toplanması ile elde edilir. Doktora programlarına öğrenci kabulünde, Temel Tıp Puanı veya ALES puanı yanı sıra gerekirse, lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve mülakat sonucu da değerlendirilebilir. Bu değerlendirmeye ilişkin hususlar ile başvuru için adayların sağlaması gereken diğer belgeler (referans mektubu, neden doktora yapmak istediğini belirten kompozisyon, uluslararası standart sınavlar vb.) ilgili senato tarafından düzenlenen yönetmelikle belirlenir. Ancak Temel Tıp Bilimlerinde doktora programına öğrenci kabulünde ÜDS'den en az 55 puan veya Üniversitelerarası Kurulca kabul edilen bir sınavdan bu puan muadili bir puan, yabancı uyruklu öğrenciler için ana dilleri dışında İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinden birinden ÜDS'den en az 55 puan veya Üniversitelerarası Kurulca kabul edilen bir sınavdan bu puan muadili bir puan alınması zorunlu olup, bu asgari puanların yükseltilmesi konusunda üniversite senatoları yetkilidir. Temel Tıp Puanının veya ALES puanının %50'den az olmamak koşuluyla ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağı, ilgili senato tarafından belirlenir. İlgili üniversite, yalnız Temel Tıp Puanı veya ALES puanı ile de öğrenci kabul edebilir."
İlgili maddede görüldüğü gibi TUS sınavının ALES sınavına çevrilmesinde Temel Tıp Bilimleri puanının %70'i, Klinik Tıp Bilimleri puanının %30'u alınarak toplanmaktadır.
Birkaç örnek ile hesaplayalım:
- TUS sınavında ortalama bir puan olan temel ve klinikte 60 puan aldığını düşünelim. Hesaplama sonucunda ALES puanının 60 olacaktır.
- TUS sınavında çok iyi bir puan olan temel ve klinikte 70 puan aldığını düşünelim. Hesaplama sonucunda ALES puanının 70 olacaktır.
Sonuç
Bir tıp fakültesi mezunu ALES sınavına girdiğinde rahatlıkla 70 - 80 düzeyinde bir puan alabilmektedir. Biraz tekrar ve deneme çözmeyle 90 puan düzeyine çıkmaktadır (blogdaki ALES yazısını inceleyiniz). Diğer yandan TUS sınavında derece dahi yapsanız ALES olarak kullanabileceğiniz puan 70 puan düzeyindedir.
Tüm bu nedenlerden dolayı tıp doktorlarının doktora başvuruları açısından TUS puanlarına ihtiyaç bırakmayacak şekilde ALES sınavına girmelerini tavsiye ediyorum. Ancak formalite icabı ALES puanı gerekli olduğu durumlarda ya da ALES puanı almaya vakit olmayan acil durumlarda elinizde varsa TUS puanlarını kullanabilirsiniz.
Hatırınızda tutmanız gereken diğer bir husus ise YÖK yüksek lisans ve doktora alımlarında bazal şartları belirlemektedir. Her üniversitenin genelde kendisine ait ayrı bir Lisansüstü Eğitimi ve Öğretim Yönetmeliği vardır. YÖK sadece bazal şartları belirlemekte, üniversiteler ise bu şartların üzerinde kendi şartlarını koyabilmektedirler. Örneğin, YÖK doktora başvurusu için minimum 55 puan isterken, üniversiteler bu puanı 80 - 90 düzeylerine çıkartabilirler. Hatta YDS sınavını dahi kabul etmeyip TOEFL gibi sınav sonuçları isteyebilirler. Örneğin, YÖK'ün minimum ALES sınırı 55'tir. Üniversiteler 70 - 80 düzeyinde bir ALES şartı koyabilirler. Bunun gibi bazı üniversiteler TUS puanı için 50 veya 55 gibi bir sınır da koyabilirler.
Sonuç olarak yapmanız gereken başvuracağınız üniversitenin Lisansüstü Eğitimi ve Öğretim Yönetmeliği'ni ve başvuru şartlarını dikkatlice incelemektedir. Bu şekilde yaparsanız beklenmeyen bir durumla karşılaşma ihtimaliniz oldukça düşük olacaktır.
Herkese kariyerinde başarılar dilerim.
